موقعیت
افغانستان سرزمینی است کوهستانی و محاط به خشکی که در نیم کره شرقی بین ۲۹ درجه و ۳۱ دقیقه و ۳۸ درجه و ۳۰ دقیقه عرض شمالی و ۷۵ درجه و ۶۰ درجه و ۳۱ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع گردیده است.
در شمال افغانستان کشورهای تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان، درغرب آن جمهوری اسلامی ایران، در جنوب و جنوب شرق آن پاکستان و در شرق آن کشور چین قرار دارد.

مساحت افغانستان ۶۵۲۲۲۵ کیلومتر مربع می باشد و چهلمین کشور جهان از لحاظ مساحت به شمار می رود.
طول مرزهای بین المللی افغانستان با جمهوری های تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان ۲۰۸۷ کیلومتر با جمهوری اسلامی ایران ۹۳۶ کیلومتر، با پاکستان ۲۴۳۰ کیلومتر و با چین ۷۶ کیلومتر می باشد. بیشترین فاصله بین شرق و غرب افغانستان از تنگه ی خیبر در مرز پاکستان تا تنگه ذوالفقار در مرز ایران حدود ۱۲۴۰ کیلومتر و از شمال تا جنوب حدود ۸۵۵ کیلومتر اندازه گیری شده است. قابل ذکر است که مرز مشترک ایران و افغانستان از دهانه ی ذوالفقار در شمال شرق ایران شروع و تا کوه ملک سیاه در جنوب شرق ادامه می یابد.

اهمیت استراتژیکی
سرزمین افغانستان به دلیل این که بین آسیای مرکزی، ایران، شبه قاره ی هند و چین واقع شده است، همواره از اهمیت استراتژیکی برخوردار است. در زمان های قدیم سه تمدن بزرگی ایرانی، هندی و چینی عمدتاً از طریق سرزمین افغانستان به یکدیگر وصل می گردید و بخاطر این که این سرزمین گذرگاه شبه قاره ی هند به شمار می رفت، در قرن نوزدهم میلادی به عنوان کشور حایل بین امپراتوری های استعماری انگلیس و روسیه اهمیت داشت. افغانستان، در دوران جنگ سرد هم نقش کشور حایل را بین شوروی سابق و مناطق تحت نفوذ غرب در شبه قاره ی هند به عهده داشت. 
در حال حاضر، افغانستان نزدیک ترین راه اتصال آسیای مرکزی به دریای آزاد و شبه قاره ی هند به شمار می رود و به همین دلیل مورد توجه جدی پاکستان و کمپانی های نفتی و شرکت های حمل و نقل غربی و به خصوص آمریکا می باشد. و مهمتر ازهمه موقعیت ژئوپلیتیک افغانستان سبب شد که امریکا و پیمان ناتو برای سلطه بر خاورمیانه و تحت نظر داشتن روسیه و چین به این کشور لشکر کشی نمایند.

کوه های مهم و ارتفاعات
همان طوری که گفته شد افغانستان کشور کوهستانی است که حدود دو سوم آن را کوه ها تشکیل می دهد. کوه های مهم افغانستان عبارت اند از: 
۱- سلسله کوه های هندوکش که ۶۰۰ کیلومتر طول و ۱۰۰ کیلومتر عرض دارد. ارتفاع بزرگترین قله ی آن به نام "نوشاخ" ۷۷۵۰ متر است. این کوه افغانستان را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می کند. 
۲- کوه بابا که ۲۰۰ کیلومتر طول دارد و ارتفاع بلندترین قله آن به نام "شاه فولادی" ۵۱۴۳ مترمی باشد. این کوه در هزاره جات واقع شده و به طرف غرب امتداد دارد. 
۳- کوه تیربند ترکستان، درشمال افغانستان واقع است، طول آن ۳۰۰ کیلومتر و ارتفاع آن ۲۵۰۰ متر می باشد.
۴- سیاه کوه که در غرب افغانستان واقع شده است.
۵- کوه سلیمان که در جنوب افغانستان است.
گل کوه، سفید کوه و کوه چکایی از دیگر کوه های مهم افغانستان به شمار می روند. افغانستان با آب های گرم از طریق پاکستان حدود ۴۰۰ کیلومتر فاصله دارد و ارتفاع نقاط مختلف آن از سطح دریا از ۶۰۰ تا ۳۰۰۰ متر اندازه گیری شده است.

رودها و دریاچه ها
افغانستان از لحاظ رودخانه ها به چهار حوضه تقسیم می شود که عبارت اند از: حوضه ی آمودریا، حوضه ی کابل، حوضه ی هریرود و حوضه ی هلمند ارغنداب. رودخانه های مهم این کشور شامل رود آمو(جیحون)، سمنگان، بلخ، رود سفید، قیصار، رود مرغاب، هریرود، رود هلمند، خاشرود، فراه رود، رود کابل، رود پنجشیر، رود علی نگار، رود الیشنگ و رود کنر می گردد. 
دریاچه های افغانستان عبارت اند از: هامون، هلمند، گودزره، دریاچه شیوه،آب ایستاده ی غزنی، غدیرداغ نمدی، نمک سارهرات و دریاچه زرکول.

وضعیت اقلیمی
آب و هوای افغانستان در مجموع خشک و بری است و تفاوت گرما و سرما در شب و روز و فصول مختلف زیاد می باشد. این کشور را از نظر اقلیمی به پنج منطقه تقسیم کرده اند که عبارت اند از: 
۱- اقلیم کویری و خشک.
۲- اقلیم مدیترانه ای.
۳- اقلیم موسونی. 
۴- اقلیم استپی. 
۵- اقلیم توندرآلپی. 
هر یک از اقلیم های فوق الذکر تعاریف و مشخصاتی دارند که جای بررسی آن ها در این نوشته مختصر نمی باشد.