ولایت هرات باستان
مختصات جغرافیای : ۳۴°۲۰′۳۱″ شمالی ۶۲°۱۲′۱۱″ شرقی
ولایت ( استان ) هرا ت در غرب افغانستان واقع گردیده است . از شمال با ولایت باد غیس و کشور ترکمنستان ، در شرق با ولایت غور ، در جنوب با ولایت فراه و در غرب با جمهوری اسلامی ایران هم سر حد (مرز ) است. ولایت هرات 41500 کیلو متر مربع و سعت دارد و مرکز آن ؛ شهر هرات ؛ 1027 کیلومتر از کابل فاصله دارد . هرات با دو شاهراه راهبردی ؛ ج.ا.افغانستان را از شمال به کشور های آسیای میانه و از غرب به ج.ا.ایران متصل می کند . بزرگراه هرات ( گمرک های مرزی اسلام قلعه - دوغارون ) به طول 120 کیلومتر از محل کمک های بلا عوض جمهوری اسلامی ایران احداث وبه بهره برداری رسید . هرات را در گفتار های ادبی و رسمی هرات باستان می گویند
شهر وندان هرات را اقوام تاجیک , پشتون‌ها ,٬ هزاره‌ها ,، ازبک‌ها, و ترکمن‌ها , تشکیل می‌دهند.
مسجد جامع هرات، بزرگترین مسجد افغانستان در شهر هرات قرار دارد . بزرگترین دانشگاه خصوصی دینی افغانستان تحت عنوان " دارلعلوم و دانشگاه ا لغیاث " با ظرفیت فعلی 14000در این شهر ایجاد شده است. شهر هرات یکی از شهر های مذهبی افغانستان نیز به شمار می رود، به حدی که تعدادی از روحانیون حتی اجازه برگزاری کنسرت های موسیقی مردانه و نمایش فیلم سینمایی در این شهر را نیز نداده اند.
ولایت هرات مهمترین کانون فرهنگی و تا ریخی و یکی از قطب های صنعتی افغانستان بشمار می آید. رود خانه معروف هریرود از کنار این شهر می گذرد . هرات دارای 16 ولسوالی ( شهرستان ؛ فرمانداری ) است که عبارت اند از : شیندند ، ادرسکن، فرسی، غوریان ، گذره ، پشتون زرغون ، اوبی، چشت شریف ، زنده جان ، هرات ، انجیل، کرخ، کهسان، کشک کهنه ، کشک و گلرا ن
قدما و بزرگان ؛ شهر هرات را به دلیل زیبایی طبیعی ؛ عروس شهرهای افغانستان نام نهاده اند . ولایت هرات و حومه ؛ با جمعیت حدود چهار میلیون نفر ( طبق آمار رسمی سال 2006 .م جمعیت هرات 349،000 نفر بود . ) پس از کابل و کندها ر ( قند هار ) سومین شهر پرجمعیت جمهوری اسلامی افغانستان به شمار می آید . با شند گان ( شهروندان ) اصلی هرات به زبان پارسی دری ( فارسی ) با لهجه هراتی سخن می گویند.. این شهر از بابت منارها ومعماری های عالی و مجلل خود شهرت دارد. و همواره یکی از مراکز عمده آموزشی محسوب می گردد . بنا ی شهر جدید هرات در زمان امان الله خان در حدود سال 1925 . م آغاز شد. برخی از آثار تاریخی این شهر به دستور عوامل طالبان ویران شد. برخی دیگردر اثر جنگ‌های بیست سال اخیر و بی توجهی لطمه دیده‌است. در سال ۲۰۰۸ شهر قدیم هرات برنده جایزه میراث فرهنگی آسیا و اقیانوسیه در سازمان علمی فرهنگی آموزشی (یونسکو) سازمان ملل شد.
استان هرات دارای آب و هوایی معتدل است، بهاری دلپذیر، تابستانی با بادهای زیاد که به بادهای ۱۲۰ روز معروف اند . پاییزی معتدل و زمستانی نه چندان سرد دارد . شهر هرات به دو بخش " شهر قدیم " و "شهر نو " تقسیم گردیده است ؛ دارای ده ناحیه‌است که بر اساس اعداد از ناحیه یک ا لی ناحیه ده ؛ نام گذاری شده‌اند. معروف ترین مناطق شهر هرات در ناحیه شرق شهر: جکان و نو آباد، در مرکز شهر : چهار راهی مستوفیت، شهر نو، در شمال شهر: قول اردو و منطقه تخت صفر و در غرب شهر : درب ملک و برامان و در جنوب : شهر بکر آباد، درب عراق ؛ درب ملک ؛ هستند.
فرودگاه بین‌المللی هرات
ترمینال جدید فرودگاه بین‌المللی هرات در سال 1391 توسط ایتالیا یی ها تاسیس شد. فرودگاه (میدان هوایی) هرات در فاصله ۱۳ کیلومتری جنوب شهر هرات در ولسوالی گذره قرار دارد . این فرودگاه یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین فرودگاه‌های افغانستان است ؛ اما از وضعیت چندان خوبی خوبی برخوردار نیست. روزانه سه پرواز داخلی از هرات به کابل، قندهار، مزارشریف و نیمروز و در هر هفته یک پرواز خارجی از هرات به شهر مشهد ایران از همین فرودگاه صورت می‌گیرد. اگر چه گاه پروازهای متعلق به موسسات کمک رسانی و نظامیان خارجی مستقر در همین فرودگاه روزانه به بیش از سی پرواز می‌رسد.
دانشگاه های هرات
دانشگاه دولتی هرات
دانشگاه هرات، در سال ۱۳۶۷ خورشیدی، در زمان حکومت دکتر نجیب‌الله، تأسیس شد. نخستین دانشکده آن ، دانشکده ادبیات بود. دانشگاه هرات هم‌اکنون یازده دانشکده، به شرح زیر دارد:
- دانشکده اداره و پالیسی عامه ( امور اداری )
- دانشکده علوم پزشکی حیوانی ( دامپزشکی)
- دانشکده ادبیات
- دانشکده هنر
- دانشکده دانش کامپیوتر ( علوم رایانه ای )
- دانشکده زراعت (کشاورزی)
- دانشکده اقتصاد
- دانشکده مهندسی
- دانشکده حقوق و علوم سیاسی
- دانشکده پزشکی
- دانشکده ساینس (علوم)
- دانشکده شرعیات (الهیات)
- دانشکده پیداگوژی (تعلیم و تربیت)
موسسات تحصیلات عالیه خصوصی
عبارتند از :
غالب - خواجه عبدالله انصاری - آسیا - ا لغیا ث - اشراق - جامی - کهکشان شرق
شهر هرات دارای چند پارک است که بزرگترین و معروفترین آن پارک تخت صفر است. تخت صفر در دامنه‌های نسبتاً هموار شمال شرق شهر هرات واقع شده واز فراز تپه‌های آن منظره شهر را به خوبی میتوان تماشا کرد، پیشینه و نام گذاری آن به زمان تیموریان هرات می رسد . روایت است ؛ برفراز تپه‌ای که اکنون بلند ترین نقطه وشامل باغ تخت صفر است، گوهرشاد بیگم ملکه مشهور، به خواهش پدرش ملاصفرگاوچران تختی ساخته بوده تا ملاصفر برآن بنشیند و چریدن گله گاو را مراقبت نماید؛ زیرا منطقه‌ای مرتفع ودارای چشم انداز وسیع میباشد. پارکهای ملت، شیدایی، فرهنگ، میر داوود و مجتمع تفریحی استقلال از جمله پارکهای دیگر معروف هرات هستند. پارک اکو که توسط سازمان اکو احداث شده‌است مورد استقبال زیاد مردم قرار گرفت.
تخت صفر
هتل ۵ ستاره که میان تخت صفر و باغ ملت است منظره زیبایی را در بالای شهر هرات به وجود آورده‌است. این هتل که از با بودجه گمرک هرات توسط اسماعیل خان وا لی پیشین هرات در سال ۱۳۸۵ و توسط پیمانکار ترکیه ای ساخته شد؛ اینک به محل استقرار سرکنسولگری آمریکا در هرات مبدل شده است.شهر هرات دارای چند هتل معروف از جمله : هتل بین المللی تجارت ؛ استقلال ؛ نظری و... است .
هتل پنج ستاره در منطقه‌ای بین تخت صفر و باغ ملت درشهر هرات
بزرگان و قدما ؛ شهر هرات را به دلیل طبیعت زیبای آن ؛ عروس شهرهای افغانستان ؛ معرفی کرده اند . . مردم هرات عموما نسبت به مردم سایر ولایت افغانستان به تفریح و گردشگری علاقه بیشتری دارند. شهر هرات به دو بخش تقسیم شده‌است، شهر جدید هرات و شهر کهنه هرات، در شهر جدید در سالهای اخیر خانه و منازل نو با سبک نوین ساخته شده‌است اما عموما تخریب خانه‌های شهر کهنه هرات مجاز نیست. شهر کهنه هرات دارای دکانها و خانه‌های است با معماری‌های کهن و دالان‌های تو در تو که سالانه تعداد زیادی از این مناطق دیدن می‌کنند.چندی قبل وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان اعلام کرد احداث ساختمان‌های جدید در شهر کهنه هرات، به آثار تاریخی این شهر آسیب‌های جدی وارد می‌کند. در شهر هرات، کمیسیونی مرکب از نمایندگان برخی ادارات دولتی، برای حفاظت از آثار تاریخی و باستانی این شهر تشکیل شده‌است. این کمیسیون، بر بازسازی شهر کهنه هرات توسط بخش فرهنگی بنیاد آغاخان، نظارت دارد.
هرات - سال 1351 خورشیدی
نمایی از ساخت خانه‌های جدید در هرات - 1391
معـادن زیاد و مهمی از جملـه اورانیوم ؛ نفت در این ولایت وجود دارد که زمینه های صنعتی شدن آن را تسریع می نماید . اقتصـاد ولایت هـرات هم اکنون به زراعت و مالـداری ( کشاورزی و دامپروری ) متـکی است . از محصولات عمده آن ؛ میوه های گوناگون و سبزیجات ؛ برنج، جـو ؛ جواری ؛ پنبه است . پرورش کرم ابریشم و تولیـد ابریشم در ولایت در مقایسه با تمــام ولایات افغانستان بیشتــر است. ولایت هرات از نظر صنایع دستی اهمیت خاصی داشته قسمت زیادی تولید ات به دیگر ولایات حتی به خارج از کشور صادر می گردد. از میوه‌های هرات میتوان انواع انگور از قبیل :انگور فخری، انگور لعل، انگور کشمشی، انگور عسکری، انگور پوشنگی، انگور حسینی، انگور روچه، انگور لوغی، انگور صاحبی، انگور کس نداره، انگور آبی، انگور مسکه، انگور شنگول خانی، انگورمیراحمدی را نام برد . هم چنین انواع میوه ؛ سبیریجات ؛ صیفی جات ؛ همانند خربزه، زردآلو، انار، به، انجیر، بادام، توت، ا شفتالو، آلو، هندوانه، سیب، ناک ( گلابی نارس ) و انواع امرود ( گلابی رسیده ) را نام برد. درهرات بیش از 72 نوع انگوروجود دارد که فرهنگ باغداری از زمان تیموریان تا کنون رونق خوبی داشته و اسفزاری در تاریخ نامه اش دریک سال محصول انگور هرات را سی هزار خروار محاسبه نموده بود .
اهمیت تا ریخی و فرهنگی هرات
شهر شهیر هرات از حیث عمران ، قدا مت ، عظمت یکی از شهر های آباد و تاریخی افغانستان است . از زمان های قدیم در این سرزمین پاد شاهان مقتدر ، دانشمند ان معروف ، علمای محقق و ادیبان پژوهشگر پرورش یافته اند . اگر خرابه های این شهر تاریخی را زور مداران از آن جز آثاری اندک باقی نگذاشته اند را از منظر فرهنگی و علمی بررسی نماییم ؛ معلوم خواهد شد که دورانی هرات تمدن و پیشرفت های بزرگی داشته است . اولا د تیمور در اثر توفیق اجباری هم نشینی با هراتی های علم دوست وفرهنگ پرور؛ برخلاف تیمور به اشخصیت هایی متمدن و فرهنگ دوست مبدل گردیدند که نه تنها خرابی های دوران تیمور را آباد کردند بلکه اساس مدنیتی را گذاشتند که د ر آن عصر بی نظیر بود. در دوران سلاطین تیموری عمارت های باشکوه ، قصرها ، مدرسه ها، پل ها، کاروان سراهاو منارهای بسیاری ساخته شد. هنر نقاشی ، صنعت کاشی کاری و خطاطی به اوج تعالی و ترقی رسید .
مکانها و شخصیت های تاریخی هرات
هرات شهری باستانی است و بناهای تاریخی بسیاری دارد. از جمله : قلعه ی اختیار الدین یا ارگ هرات ؛ گازرگاه شریف ( آرامگاه خواجه عبدالله انصاری - پیر هرات) ؛ حوض ملک ؛ عمارت نمکدان ؛ مسجد جامع پایحصار ؛ حوض تاریخی چهار سوق ؛ تخت صفر ؛ خانه ی زرنگار ؛ سنگ هفت قلم ؛ کهندژ یا مصرخ ؛ پل تا ریخی ما لان ؛ شاهرخ میرزا، مناره‌ها، مدرسه ومسجد گوهر شاد بیگم؛ درگاه چشت ؛ آرامگاه‌حضرت ابوالولید آزادنی ؛ جامی، امام فخر رازی، خواجه قطب الدین مودود چشتی ؛ سلطان میر عبد الواحد شهید ؛ ملا حسین واعظ کاشفی ؛ سلطان سید احمد کبیر ؛ خواجه علی موفق ؛ خوا جه ابو عبد الله تا کی ؛ مزار حضرت شیخ الاسلام کروخی ؛ سید ابو عبد الله مختار؛ سیدای کروخی؛ مزار خواجه یحیی سجستانی؛ مزار سلطان غیـاثالدین غوری ؛ بی بی ستی ؛ مدرسه و آ رامگاه امیر علی شیر نوایی ؛ مدرسه ی سلطان حسین بایقرا ؛ شهزاده قاسم، شهزاده عبدالله، سلطان آغا، خواجه غلطان ولی، ملا ناسفنج ؛ استاد کمال الدین بهزاد ؛ و....
گویای قدمت فرهنگی این شهر هستند . حوض ها و آب انبارهای تاریخی شهر هرات نیز از مظاهر مهم معماری و تمدن این شهر است که از نظر فن معماری و ارزشهای تاریخی، آب انبارهای هرات، جزء مهمترین بناهای تاریخی این شهر محسوب می گردد .
ارگ ( قلعه اختیار ا لدین )
اسکندر مقدونی، ارگ هرات را که به قلعه اختیار الدین مشهور است، ساخته و بنای عظیم آن اکنون یکی از کهن ترین و زیبا ترین اماکن هرات است. در اواخر دوره محمد ظاهر شاه و دوران سردار داود خان، دوباره احیا و بازسازی شد. برج و باروهای بزرگ این قلعه از دوردست‌ها نمایان است .
مجموعه مناره های مصلی هرات ؛ بقایای مرکز رنسانس مشرق زمین در قرن نهم هجری
گوهر شاد بیگم همسر شاهرخ میرزای تیموری برای اولین بار در 820 هجری ق- یعنی در او سط قرن نهم هجری ق- طرح ساخت این مجموعه را آغاز نمود که در عهد تیموریان شامل مدرسه ومسجد جامع گوهر شاد بیگم ، مدرسه وخانقاه سلطان حسین بایقرا، مسجد جامع امیر علی شیرنوایی ، دارالحفاظ ، خانقاه ومدرسه ی اخلاصیه گردید. گوهر شاد بیگم با احداث اولین مدرسه جامع که با خشت پخته وکاشی تزئین گردید، موفق به اعمار چهار منار سر به فلک کشیده شد که در اطراف آنها ایوان مقصوره ورواق های مزین به کا شی برشئونات مدرسه افزود .گنبد گوهر شاد که آرا مگاه گوهر شاد و فرزندانش می باشداز جمله شاهکارهای دودمان تیموری است که با آب طلا، کاشی و سنگ مرمر تز ئین و ترتیب یافت.
مسجد جامع هرات
مسجد جامع بزرگ شهر هرات نیز که به پنجمین مسجد جامع بزرگ جهان شهرت دارد ؛ یکی از با شکوه ترین مساجد اسلامی است. ساختمان این مسجد به این دلیل که پیش از اسلام نیز عبادتگاه آریایی‌های موحد بوده، بیش از 2000 سال قدمت دارد . در سال ۲۹ هجری بعد از گرایش مردم هرات به دین اسلام، از حالت ساختمان معبدی بزرگ به مسجد مسلمانان بدل شد. مساحت آن به ۴۶ هزار و ۷۶۰ متر مربع می‌رسد .
پل مالان
از دیگر آثار تاریخی هرات پل مالان است که بر روی رودخانه هریرود در منطقه مالان ساخته شده‌است. این پل در سال ۵۰۵ هجری قمری (برابر با ۱۱۱۰ میلادی) و در زمان سلطان سنجر سلجوقی ساخته شد. .
مسجد جامع خرقه مبارک
مسجد جامع خرقه مبارکه در پاحصار هرات
اثری از استاد بهزاد
در برخی منابع داخلی ؛ هرات به خاک اولیاء الله معروف است. این سرزمین تاریخی، همواره کانون علم و فرهنگ بوده، علماء و فضلای بزرگ را در دامان خویش پرورانیده‌است. در فهرست زیر نام تعدادی از آنها که در هرات بدنیا آمده یا زیسته‌اند آمده‌است:
- خواجه عبدالله انصاری مشهور به پیر هرات، عارف و شاعر سده پنجم هجری
مولانا عبدالرحمن جامی، شاعر سده نهم هجری
امام فخر رازی، شاعر سده ششم هجری
کمال‌الدین بهزاد، نقاش و مینیاتوریست عصر تیموریان
امیر علی شیرنوایی، دانشمند و شاعر عصر تیموریان
میرعلی هروی، خوشنویس عصر تیموریان
مولانا حسین واعظ کاشفی، واعظ عصر تیموریان
میرخواند، مورخ عصر تیموریان
ساتی‌برزن، وا لی هریوا، در عصر داریوش سوم، آخرین شاهنشاه هخامنشی
خواجه محمد ابوالولید، واعظ سده سوم هجری
خواجه علی موفق بغدادی، شاعر سده سوم هجری
فوشنجی هروی، عارف سده چهارم هجری
شهزاده عبدالله
سلطان آغا
خواجه غلطان ولی
ملا ناسفنج
سید عبدالله مختار
ابوعبدالله هروی، از مشایخ تصوف
سیفی هروی، مورخ سده هشتم هجری و مؤلف تاریخ‌نامه هرات
استاد محمدعلی عطارهروی، خوشنویس معاصر
صابر هروی، نویسنده و پژوهشگر
محمد کریم هروی، دوتار نواز
استاد مشعل، مینیاتوریست
سیدای کرخی، شاعر
نادیا انجمن، شاعر
آرامگاه خواجه عبدالله انصاری
آرامگاه خواجه عبدالله انصاری ؛ ؛ معروف به پیر هرات که به فرمان شاهرخ تیموری در روستای گازرگاه در در شمال شهر هرات واقع است .
آرامگاه ملکه گوهرشاد بیگم
آرامگاه ملکه گوهرشاد بیگم در نواحی مرکزی شهر هرات
آرامگاه امیر علی شیرنوایی
موزه نظامی هرات - خانه جهاد تخت صفر
کنیسه ها در سال ۱۹۷۸ میلادی به دنبال حفاری‌های باستان‌شناسی که در هرات جریان داشت، چهار کنیسه بنامهای ملا آشور، غول، یوآو ؛ بی نام، کشف شد که همه آنها در قسمت‌های قدیمی شهر باردورا نی و مُهمندها قرار داشتند. بعدها کنیسه ملا آشور تبدیل به مکتب و کنیسه غول به عنوان مسجد حضرت بلال نام گرفت، ولی کنیسه یوآو هنوز با مشخصات اصلی‌اش باقی مانده. هرات بزرگترین جامعه یهودی افغانستان را دارا بوده است و یهودیان محلی ؛ به شکل فرهنگی ؛ با یهودیان ایران در ارتباط بودند. یهودیان افغانستان که بیشتر در هرات، کابل، بلخ و بعضا در غزنی می‌زیسته‌اند، پیشینه طولانی در این کشور دارند.
سکونت یهودیان در هرات بیشتر در شهر قدیم هرات و در محدوده بازار عراق و محله مُهمندها بوده و اکثریت آنان به فعالیت‌های تجارتی اشتغال داشتند. مهاجرت یهودیان هرات به دیگر کشورها، با تشکیل دولت غاصب رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۴۸ میلادی و هم زمان با آغاز جنگ اعراب و اسرائیل و تشدید مخالفت‌ها با یهودیان شروع شد که با کودتای ثور سال ۱۳۵۷ و جنگ‌های داخلی، آخرین بازماندگان یهودی از هرات خارج گردیدند.
ملاحظات برای گردشگران :
1- اخذ روادید گردشگری از نمایندگیهای سیاسی ج.ا.افغانستان در ج.ا.ایران
2- سفر هوایی از مسیر های : تهران - هرات و یا مشهد - هرات
3- اطلاع دهی ( حداقل یک هفته قبل ) به نمایندگی فرهنگی ج.ا.ایران در هرات ؛ جهت :
3.1 هماهنگی با تورهای گردشگری هرات
3.2- هماهنگی با سرکنسولگری ج.ا.ایران در هرات جهت برنامه ریزی برای گروه های رسمی و اعزامی
4- اسکان در هتل ( نظری و یا استقلال )
هزینه اسکان یک شبانه روزی با صبحانه : اتاق یک نفره 95 دلار ؛ اتاق دو نفره 140 دلار
هزینه غذا در هتل برای هر وعده غذا ؛ شامل : نان - سوپ- سالاد - نوشابه و آب معدنی سه نوع غذای متفاوت - دسر - چای ) 15 دلار است .
5- هزینه کرایه مینی بوس گردشگری روزا نه 100 دلار است .
6- هزینه راهنما ی مسلط به زبان های انگلیسی - فارسی - پشتو - : روزانه 100 دلار است .
+ کد تلفن بین المللی افغانستان 0093 و کد تلفن شهری هرات 040 است .
+ نرخ ارز در هرات طی مورخ 29/12/1392 ؛ یک دلار آمریکا برابر با 57 افغانی ؛
یک یورو برابر با 78 افغانی ؛
هر افغانی معادل 500 ریال است .
تهیه و تدوین : وابستگی فرهنگی کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در هرات
فروردین