نظام سیاسی

نظام حکومتی افغانستان جمهوری اسلامی است.و براساس قانون اساسی جدید ، دین رسمی افغانستان دین مقدس اسلام است و قوانین این کشور نمی تواند مخالف معتقدات واحکام دین مقدس اسلام باشد. بر اساس قانون اساسی این کشور حاکمیت ملی در افغانستان به ملت تعلق دارد که بطور مستقیم یا توسط نمایندگان خود آن را اعمال می کندو ملت افغانستان عبارت است ازتمام افرادی که تابعیت افغانستان را دارا باشد. ملت افغانستان متشکل از اقوام ذیل می باشد: پشتون ، تاجیک ، هزاره، ازبک ، ترکمن، بلوچ،پشه یی ، نورستانی ، ایماق ، عرب ، قرغیز ، قزلباش ، گوجر ، براهوی وسایر اقوام. بر هرفرد از افراد ملت افغانستان کلمه افغان اطلاق می شود. در قانون اساسی جدید ، تفکیک قوا برسمیت شناخته شده ونظام سیاسی افغانستان متشکل از قوه اجرائیه ، مقننه وقضائیه می باشد که هر کدام در حیطه وظایف قانونی خود مستقل است .

قوه ی اجرائیه

 حکومت (قوه اجرایه) متشکل است از وزرا که تحت ریاست رئیس جمهور اجرای وظیفه می نماید. حکومت دارای وظایف ذیل می باشد :

1- تعمیل احکام قانون اساسی ، سایر قوانین وفیصله های قطعی محاکم

2- حفظ استقلال ، دفاع از تمامیت ارضی وصیانت منافع وحیثیت افغانستان در مجامع بین المللی

3- تامین نظم وامن عامه وازبین بردن هر نوع فساد اداری.

4- ترتیب بودجه ، تنظیم وضع مالی دولت وحفاظت دارایی عامه

 5- طرح وتطبیق پروگرامهای انکشافی ،اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و تکنالوژی

6- ارائه گزارش به شورای ملی در ختم سال مالی در باره امور انجام شده وپروگرامهای عمده سال مالی جدید

7- انجام سایر وظایفی که به موجب قانون اساسی وقوانین دیگر از وظایف حکومت دانسته شده است.

رئیس جمهور

 بر اساس ماده شصت  قانون اساسی این کشور ، رئیس جمهور در راس دولت جمهوری اسلامی افغانستان  قرار دشته وصلاحیت های خودرا در عرصه های اجرائیه ، تقنینیه وقضائیه ، مطابق به احکام قانون اساسی اعمال  می کند. رئیس جمهور دارای دو. معاون اول ودوم می باشد وکاندید ریاست جمهوری نام هردو معاون خودرا همزمان با کاندید شدن خود به ملت معرفی می کند.  رئیس جمهور با کسب اکثریت بیش از پنجا فی صد آرای رای دهندگان از طریق رای گیری آزاد عمومی ، سری و مستقیم انتخاب می گردد. شخصی که شرایط ذیل رادارا بشد می تواند خودرا کادید ریاست جمهوری نماید:

1- تبعه افغانستان ، مسلمان ومتولد از والدین افغانی بوده وتابعیت کشور دیگری را نداشته با شد

2- درروز کاندید شدن سن وی از چهل سال کمتر نباشد.

3- از طرق محکمه به ار تکاب جرایم ضدبشری، جنایت یا حرمان از حقوق مدنی محکوم نشده باشد.

رئیس جمهور افغانستان،حامد کرزی ومعاون اول ودوم آن به ترتیب: محمد یونس قانونی ومحمد کریم خلیلی می باشند.

قوه ی قانون گذاری

 شورای ملی دولت جمهوری اسلامی افغانستان به حیث عالی ترین ارگان تقنینی مظهر ارده مردم آن است واز قاطبه ملت نمایند گی می کند. شورای ملی متشکل از دو مجلس ولسی جرگه (مجلس نمایندگان) مشرانو جرگه می باشد. ولسی جرگه دارای 249 عضو ومشرانو جرگه( مجلس سنا) متشکل از 102 عضو می باشد. اعضای ولسی جرگه توسط مردم از طریق انتخابات آزاد، عمومی، سری ومستقیم انتخاب می گردند. . رئیس ولسی جرگه افغانستان اقای ابراهیمی  می باشد

 اعضای مشرانو جرگه به ترتیب ذیل انتخاب وتعیین می شوند:

 1- از جمله اعضای شورای هر ولایت یک نفر به انتخاب شورای مربوطه برای مدت چهار سال

2- از جمله اعضای شوراهای ولسوالی های هر ولایت ،یک نفر به انتخاب شورای مربوطه برای مدت سه سال

3- یک ثلث باقی مانده از جمله شخصیت های خبیر وبا تجربه به شمول نمایند گان معلولین ومعیوبین ودونفر نمایند گان کوچی ها به تعیین رئیس جمهور برای مدت پنج سال. رئیس جمهور تعداد پنجاه فیصد از این اشخاص را ازبین زنان تعیین می نماید. رئیس مشرانو جرگه اقای مسلیار  می باشند.

لوی جرگه

لوی جرگه عالی ترین مظر ارده مردم افغانستان می باشد . لوی جرگه متشکل از:

1-    اعضای شورای ملی

2-    رؤسای شورا های ولایت وولسوالی ها می باشد . وزرا،رئیس واعضای ستره محکمه ولوی ثارنوال می توانند بدون حق رای اشتراک ورزند.

- لوی جرگه در حالت ذیل دایر می گردد

1- اتخاذ تصمیم در موارد مسایل مربوط به استقلال ، حاکمیت ملی ، تمامیت ارضی ومصالح علیای کشور

2- تعدیل احکام قانون اساسی

3- محاکمه رئیس جمهور مطابق به حکم مندرج در ماده شصت ونهم قانون اساسی(متهم شدن رئیس جمهور به ار تکاب جرایم ضد بشری ،خیانت ملی یا جنایت).

ستره محکمه (دیوان عالی )

براساس ماده 116 قانون اساسی کشورقوه قضائیه رکن مستقل دولت جمهوری اسلامی افغانستان می باشد. قوه قضائیه مرکب از یک ستره محکمه ،محاکم استیناف ومحاکم ابتدائیه که تشکیلات وصلاحیت آنها توسط قانون تنظیم می گردد. ستره محکمه به حیث عالی ترین ارگان قضای در راس قوه قضائیه جمهوری اسلامی افغانستان قراردارد. ستره محکمه مرکب است از نُه عضو، که از طرف رئیس جمهور با تایید ولسی جرگه  به ترتیب ذیل تعیین می گردند: سه نفر برای مدت چهار سال ، سه نفر برای مدت هفت سال وسه نفر برای مدت ده سال. تعیین اعضاء برای باردوم جواز ندارد. رئیس ستره محکمه افغانستان عبدالسلام عظیمی می باشد.